'Cò' Mừng tiếp thị, gia đình nào có người nhà nằm trong nhà xác đều phải qua ông ta mới lấy được thi thể về.
Trong số các bệnh viện trên địa bàn TP HCM, nhà vĩnh biệt (nhà xác) của Bệnh viện Chợ Rẫy là nơi chứa nhiều tử thi nhất. Hầu hết các gia đình có người nhà tử vong đã chuyển vào nhà xác bệnh viện muốn đưa thi thể về quê an táng đều phải chi cho nhân viên và lực lượng "cò".
Khoảng hơn một năm nay, tại Bệnh viện Chợ Rẫy, nhiều người từ ngoài vào câu kết với nhân viên và quản lý nhà xác để vòi tiền người nhà tới nhận tử thi. Theo thông lệ, người nhà muốn nhận xác của người thân phải làm một số thủ tục cần thiết như xuất trình chứng minh thư nhân dân của người mất, hộ khẩu thường trú (nếu chết vì tai nạn phải có biên bản của công an tại nơi xảy ra tai nạn), giấy tờ chứng minh là thân nhân của người chết. Từ ngày có "thế giới ngầm", người dân phải làm thêm nhiều "thủ tục" khác.
Anh Ngọc ở Bến Tre bị tai nạn giao thông và mất sau 2 ngày điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Hai hôm sau, gia đình anh Ngọc đến bệnh viện để nhận xác. Dù đã trình những giấy tờ đúng yêu cầu nhưng người quản lý ở đây lúc nói hết giờ làm việc, lúc lại ra lý do bệnh viện không còn xe. Nóng lòng, sáng hôm sau, gia đình anh Ngọc phải đưa cho nhân viên bảo vệ 1 triệu đồng mới được nhận xác về. Một số nhân viên bảo vệ nhà xác yêu cầu gia đình phải mua áo quan để an táng rồi mới được phép chở về.
Theo người nhà anh Ngọc, các nhân viên ở đây hù dọa, "nếu không cho vào áo quan, ướp trà sẽ rất khó đưa về vì sau khi hết lạnh, thi thể sẽ bước vào giai đoạn phân hủy" hoặc "nếu không bỏ vào áo quan, đi đường sẽ bị CSGT tuýt còi". Áo quan được bảo vệ nhà xác ra giá 40 triệu đồng.
Ngày 2/5, ngoài cổng nhà xác, một phụ nữ đứng tuổi ngồi bệt dưới đất, khóc nức nở. Người nhà của bà đến cạnh hai thanh niên dúi 500.000 đồng và nói: "Có gì nhờ anh chiếu cố cho để gia đình đưa về cho kịp đêm nay". Sau khi "làm luật", gia đình trên được hai thanh niên hướng dẫn tận tình các thủ tục cần thiết. Những người xung quanh cho biết người phụ nữ ấy đã khóc cả ngày vì chưa nhận được xác con.
Dù không làm việc tại nhà xác bệnh viện nhưng một số "cò" vẫn ngang nhiên ra vào nơi đây và gần như thao túng mọi hoạt động. Người đàn ông tên Mừng ở quận 11 thường xuyên lân la trước cổng nhà xác Bệnh viện Chợ Rẫy để "giúp" các gia đình mang thi thể người thân về. Những người bán nước quanh khu vực ấy cho biết, Mừng cao khoảng 1m60, tóc cắt ngắn, nước da đen, có râu quai nón và là "trùm" của nhà vĩnh biệt này.
Thấy có khách đang xoay sở tìm cách đưa xác người thân ra, Mừng lại gần và đặt vấn đề: "Chú có người thân nằm tại đây à? Cần không, anh giúp cho?". Thấy khách ngần ngại, ông ta tiếp lời: "Hầu hết những gia đình có người thân nằm đây đều phải qua tôi mới lấy được xác về".
Đang tiếp thị, bỗng có người đến nhờ giúp đỡ, "đại ca" Mừng bỏ lại vị khách đang "mồi chài" dở để vào phòng bảo vệ. Ngay khi Mừng đi, hai thanh niên lạ tới thay chỗ "đại ca" và tiếp lời: "Nhờ mấy ổng làm cho nhanh, thà tốn chút đỉnh để đưa người thân về sớm mà an táng".
Theo lời của một trong hai thanh niên, thông thường nếu chỉ lo thủ tục giấy tờ thì chỉ cần vài triệu đồng; nếu có pháp y, áo quan, tẩm liệm, thì khoảng 50 đến 60 triệu đồng, thậm chí cả trăm triệu đồng. Ngoài việc lo các thủ tục tại nhà xác, Mừng còn lo luôn việc cung cấp áo quan, xe tang chở về tận nhà.
"Đại ca" Mừng có mối quan hệ rất đặc biệt với tất cả nhân viên nhà xác vì vậy ông ta thoải mái tiếp thị ngay trước mặt bảo vệ và ở luôn trong nhà điều hành nhà xác. Khi có người đến nhận xác người thân, nhân viên bảo vệ ở nhà vĩnh biệt sẽ giới thiệu qua Mừng. Giá cả do "khách hàng" và Mừng tự thu xếp, thỏa thuận. Thông thường, mỗi trường hợp Mừng thu không dưới 1 triệu đồng.
Tại nhà xác Bệnh viện Chợ Rẫy, một người đàn ông tên Minh đang ngồi trong phòng cho hay, hiện tại nhà xác đang tiếp nhận một tử thi nam vô danh, chết vì tai nạn giao thông vào ngày 1/5 và chưa có ai đến nhận. Ông Minh vào hầm đông để nhận diện rồi hướng dẫn làm một số thủ tục cần thiết. Nghe hỏi xe đưa thi thể về quê, ông Minh lấy điện thoại gọi ông Mừng đến. Sau một hồi thương lượng, "đại ca" Mừng nói sẽ lo từ A đến Z với giá 50 triệu đồng nhưng áo quan chỉ bằng gỗ tạp, nếu gỗ tốt thì giá khác.
Mừng ngồi chờ sẵn trước cổng nhà xác để 'giúp' người nhà nạn nhân.
Thấy khách chê giá cao, Mừng trừng mắt: "Không dám đâu, có đám chở ra tận Hà Nội, giá gần cả trăm triệu, chứ chừng ấy ăn thua gì". Với những trường hợp bị tai nạn giao thông phải giám định pháp y, tất cả các thủ tục đều phải qua Mừng và bảo vệ mới được tiến hành. Thấy người nhà thắc mắc vì giá 35 triệu đồng, Mừng giải thích: "Phải chi thêm một khoản khác cho một số nhân viên làm nghiệp vụ pháp y và công an nơi xảy ra vụ tai nạn đến làm việc".
Bác sĩ Phạm Thị Ngọc Thảo, Phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, cho biết, từ trước đến nay quy trình tiếp nhận và bàn giao tử thi đều công khai. Bệnh viện yêu cầu nhân viên bảo vệ, ban quản lý nhà xác phải hướng dẫn các thủ tục cần thiết để người dân đưa xác thân nhân về nhà sớm và tiện lợi nhất. Tuy nhiên, việc giải quyết nhanh hay chậm còn tùy thuộc vào những yếu tố khách quan như bệnh nhân chết vì bệnh lý thông thường hay tai nạn, có dấu hiệu tội phạm…
"Lượng xe của bệnh viện có hạn, không thể lúc nào cũng đáp ứng nhu cầu. Nhân viên bảo vệ nhà xác có thể giới thiệu một số cơ sở chuyên cung cấp áo quan, xe tang để người dân tự dàn xếp với chủ các cơ sở", bác sĩ Thảo nói.
Theo Phó giám đốc bệnh viện, khu vực xung quanh nhà xác hiện rất phức tạp. Đây là vấn đề nằm ngoài thẩm quyền của bệnh viện. Việc một số đối tượng ở ngoài câu kết với nhân viên bảo vệ, quản lý nhà xác làm khó người dân nhằm mục đích lấy tiền thì bệnh viện… chưa biết. "Chúng tôi sẽ làm việc với ban quản lý, bảo vệ và nhân viên nhà xác để xử lý nghiêm, đồng thời sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát các nội quy ra vào tại nhà xác", bác sĩ Thảo cho hay.
Trong số các bệnh viện trên địa bàn TP HCM, nhà vĩnh biệt (nhà xác) của Bệnh viện Chợ Rẫy là nơi chứa nhiều tử thi nhất. Hầu hết các gia đình có người nhà tử vong đã chuyển vào nhà xác bệnh viện muốn đưa thi thể về quê an táng đều phải chi cho nhân viên và lực lượng "cò".
Khoảng hơn một năm nay, tại Bệnh viện Chợ Rẫy, nhiều người từ ngoài vào câu kết với nhân viên và quản lý nhà xác để vòi tiền người nhà tới nhận tử thi. Theo thông lệ, người nhà muốn nhận xác của người thân phải làm một số thủ tục cần thiết như xuất trình chứng minh thư nhân dân của người mất, hộ khẩu thường trú (nếu chết vì tai nạn phải có biên bản của công an tại nơi xảy ra tai nạn), giấy tờ chứng minh là thân nhân của người chết. Từ ngày có "thế giới ngầm", người dân phải làm thêm nhiều "thủ tục" khác.
Anh Ngọc ở Bến Tre bị tai nạn giao thông và mất sau 2 ngày điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Hai hôm sau, gia đình anh Ngọc đến bệnh viện để nhận xác. Dù đã trình những giấy tờ đúng yêu cầu nhưng người quản lý ở đây lúc nói hết giờ làm việc, lúc lại ra lý do bệnh viện không còn xe. Nóng lòng, sáng hôm sau, gia đình anh Ngọc phải đưa cho nhân viên bảo vệ 1 triệu đồng mới được nhận xác về. Một số nhân viên bảo vệ nhà xác yêu cầu gia đình phải mua áo quan để an táng rồi mới được phép chở về.
Theo người nhà anh Ngọc, các nhân viên ở đây hù dọa, "nếu không cho vào áo quan, ướp trà sẽ rất khó đưa về vì sau khi hết lạnh, thi thể sẽ bước vào giai đoạn phân hủy" hoặc "nếu không bỏ vào áo quan, đi đường sẽ bị CSGT tuýt còi". Áo quan được bảo vệ nhà xác ra giá 40 triệu đồng.
Ngày 2/5, ngoài cổng nhà xác, một phụ nữ đứng tuổi ngồi bệt dưới đất, khóc nức nở. Người nhà của bà đến cạnh hai thanh niên dúi 500.000 đồng và nói: "Có gì nhờ anh chiếu cố cho để gia đình đưa về cho kịp đêm nay". Sau khi "làm luật", gia đình trên được hai thanh niên hướng dẫn tận tình các thủ tục cần thiết. Những người xung quanh cho biết người phụ nữ ấy đã khóc cả ngày vì chưa nhận được xác con.
Dù không làm việc tại nhà xác bệnh viện nhưng một số "cò" vẫn ngang nhiên ra vào nơi đây và gần như thao túng mọi hoạt động. Người đàn ông tên Mừng ở quận 11 thường xuyên lân la trước cổng nhà xác Bệnh viện Chợ Rẫy để "giúp" các gia đình mang thi thể người thân về. Những người bán nước quanh khu vực ấy cho biết, Mừng cao khoảng 1m60, tóc cắt ngắn, nước da đen, có râu quai nón và là "trùm" của nhà vĩnh biệt này.
Thấy có khách đang xoay sở tìm cách đưa xác người thân ra, Mừng lại gần và đặt vấn đề: "Chú có người thân nằm tại đây à? Cần không, anh giúp cho?". Thấy khách ngần ngại, ông ta tiếp lời: "Hầu hết những gia đình có người thân nằm đây đều phải qua tôi mới lấy được xác về".
Đang tiếp thị, bỗng có người đến nhờ giúp đỡ, "đại ca" Mừng bỏ lại vị khách đang "mồi chài" dở để vào phòng bảo vệ. Ngay khi Mừng đi, hai thanh niên lạ tới thay chỗ "đại ca" và tiếp lời: "Nhờ mấy ổng làm cho nhanh, thà tốn chút đỉnh để đưa người thân về sớm mà an táng".
Theo lời của một trong hai thanh niên, thông thường nếu chỉ lo thủ tục giấy tờ thì chỉ cần vài triệu đồng; nếu có pháp y, áo quan, tẩm liệm, thì khoảng 50 đến 60 triệu đồng, thậm chí cả trăm triệu đồng. Ngoài việc lo các thủ tục tại nhà xác, Mừng còn lo luôn việc cung cấp áo quan, xe tang chở về tận nhà.
"Đại ca" Mừng có mối quan hệ rất đặc biệt với tất cả nhân viên nhà xác vì vậy ông ta thoải mái tiếp thị ngay trước mặt bảo vệ và ở luôn trong nhà điều hành nhà xác. Khi có người đến nhận xác người thân, nhân viên bảo vệ ở nhà vĩnh biệt sẽ giới thiệu qua Mừng. Giá cả do "khách hàng" và Mừng tự thu xếp, thỏa thuận. Thông thường, mỗi trường hợp Mừng thu không dưới 1 triệu đồng.
Tại nhà xác Bệnh viện Chợ Rẫy, một người đàn ông tên Minh đang ngồi trong phòng cho hay, hiện tại nhà xác đang tiếp nhận một tử thi nam vô danh, chết vì tai nạn giao thông vào ngày 1/5 và chưa có ai đến nhận. Ông Minh vào hầm đông để nhận diện rồi hướng dẫn làm một số thủ tục cần thiết. Nghe hỏi xe đưa thi thể về quê, ông Minh lấy điện thoại gọi ông Mừng đến. Sau một hồi thương lượng, "đại ca" Mừng nói sẽ lo từ A đến Z với giá 50 triệu đồng nhưng áo quan chỉ bằng gỗ tạp, nếu gỗ tốt thì giá khác.
Mừng ngồi chờ sẵn trước cổng nhà xác để 'giúp' người nhà nạn nhân.
Thấy khách chê giá cao, Mừng trừng mắt: "Không dám đâu, có đám chở ra tận Hà Nội, giá gần cả trăm triệu, chứ chừng ấy ăn thua gì". Với những trường hợp bị tai nạn giao thông phải giám định pháp y, tất cả các thủ tục đều phải qua Mừng và bảo vệ mới được tiến hành. Thấy người nhà thắc mắc vì giá 35 triệu đồng, Mừng giải thích: "Phải chi thêm một khoản khác cho một số nhân viên làm nghiệp vụ pháp y và công an nơi xảy ra vụ tai nạn đến làm việc".
Bác sĩ Phạm Thị Ngọc Thảo, Phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, cho biết, từ trước đến nay quy trình tiếp nhận và bàn giao tử thi đều công khai. Bệnh viện yêu cầu nhân viên bảo vệ, ban quản lý nhà xác phải hướng dẫn các thủ tục cần thiết để người dân đưa xác thân nhân về nhà sớm và tiện lợi nhất. Tuy nhiên, việc giải quyết nhanh hay chậm còn tùy thuộc vào những yếu tố khách quan như bệnh nhân chết vì bệnh lý thông thường hay tai nạn, có dấu hiệu tội phạm…
"Lượng xe của bệnh viện có hạn, không thể lúc nào cũng đáp ứng nhu cầu. Nhân viên bảo vệ nhà xác có thể giới thiệu một số cơ sở chuyên cung cấp áo quan, xe tang để người dân tự dàn xếp với chủ các cơ sở", bác sĩ Thảo nói.
Theo Phó giám đốc bệnh viện, khu vực xung quanh nhà xác hiện rất phức tạp. Đây là vấn đề nằm ngoài thẩm quyền của bệnh viện. Việc một số đối tượng ở ngoài câu kết với nhân viên bảo vệ, quản lý nhà xác làm khó người dân nhằm mục đích lấy tiền thì bệnh viện… chưa biết. "Chúng tôi sẽ làm việc với ban quản lý, bảo vệ và nhân viên nhà xác để xử lý nghiêm, đồng thời sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát các nội quy ra vào tại nhà xác", bác sĩ Thảo cho hay.