Lily, cô con gái của người quản gia tiếp khách không ngớt. Treo nón mũ và áo choàng của người này chưa xong chuông cửa đã reo, cô phải vội chạy ra mở cửa cho một người khách khác. Cũng may Lily không phải lo tiếp các bà. Dì Kate và dì Julia đã cho biến cải một phòng tắm trên gác làm chỗ để nón mũ cho phái nữ và lo luôn việc tiếp khách. Dì Kate và dì Julia cười nói tíu tít với khách, thỉnh thoảng ngoái cổ xuống thang hỏi Lily ai vừa tới.
Dạ vũ hằng năm của nhà họ Morkan là một dịp vui lớn trong vùng. Ai cũng đến tham dự. Họ hàng bà con ở xa về, bạn bè thân thiết, thành viên trong ca đoàn của dì Julia, học trò lớn tuổi của dì Kate và có cả học trò nhỏ tuổi hơn của Mary Jane, cháu cưng của hai bà. Ðêm dạ vũ năm nào cũng rất thành công, mỗi năm một kiểu cách riêng, ngay cả sau khi Pat, người em trai độc nhất của hai bà chết, Kate và Julia bỏ ngôi nhà xinh xắn ở Stoney Batter dọn về một ngôi nhà nhỏ hơn trên đảo Usher thuê của ông Fulham để nuôi Mary Jane. Tính ra cũng gần 30 năm, khi Mary Jane còn là một cô gái thích mặt váy ngắn nổi tiếng trong vùng nhờ tài chơi đàn ống ở nhà thờ. Tốt nghiệp trường mỹ thuật, Mary Jane mở lớp dạy nhạc. Học trò của cô thuộc các gia đình quí phái trong vùng như Kingstown và Dalkey. Tuy đã lớn tuổi hai người cô của Mary Jane cũng được mọi người chú ý nhờ hát hay và giỏi âm nhạc. Julia dẫn đầu giọng cao trong ban nhạc Adam và Eve. Kate, sức khỏe kém hơn dạy piano cho những người mới học trong một phòng nhỏ phía sau nhà. Lily lo việc nhà cửa và nấu nướng. Ba cô cháu sống không phô trương nhưng biết chọn món ăn và hơi cầu kỳ một chút: thịt thăn bò hảo hạng, trà ướp hoa lài và bia đen đựng trong chai. Lily biết ý chọn thức ăn cẩn thận nên hợp tính với ba cô chủ. Nói chung ba cô chủ cũng dễ chìu, miễn là đừng có thói cãi lại tay đôi với chủ.
Ðêm dạ vũ ba cô chủ có khó tính đòi hỏi này nọ một chút cũng dễ hiểu. Hơn mười giờ rồi mà chưa thấy vợ chồng Gabriel đến. Còn Freddy Malins, sợ nhất là uống rượu đâu ngà ngà say mới đến. Mấy bà chủ ngại học trò của Mary Jane thấy Freddy Malins lúc chàng say, lúc say chàng ta ăn nói rất bừa bãi. Freddy Malins thường đến trễ, nhưng không biết sao hôm nay Gabriel cũng trễ. Cách hai ba phút hoặc Kate, hoặc Julia ngoái cổ xuống lầu hỏi Lily Gabriel hay Freddy đã tới chưa.
- Chào ông Conroy, Lily vừa mở cửa vừa chào Gabriel, dì Kate dì Julia tưởng ông bà không tới được, và xin chào bà Conroy.
- Tôi cũng tưởng không tới được, Gabriel hóm hỉnh nhìn vợ trả lời, mấy dì đâu có biết bà vợ tôi sửa soạn sắc đẹp mất ba giờ đồng hồ.
Gabriel đứng nơi ngưỡng cửa phủi tuyết dính vào giày, trong khi Lily dẫn bà vợ đến chân cầu thang nói vọng lên trên.
- Dì Kate, bà Conroy đã đến.
Kate và Julia vội chạy xuống thang lầu hôn bà Conroy rối rít, nói tưởng bà ta bị tuyết chôn rồi và hỏi Gabriel có đến không.
- Tôi đến có trễ lắm đâu, dì Kate. Dì lên trước đi, tôi sẽ theo ngay, vừa nói bà Conroy vừa gọi Gabriel nhanh lên.
Gabriel tiếp tục phủi tuyết dính trên vai áo choàng và mũi giày trong khi ba người phụ nữ bước lên phòng cất áo mũ, vừa cười vừa nói oang oang. Gióù lạnh buốt lùa vào phòng qua khe cửa vừa đóng.
- Tuyết lại rơi phải không, thưa ông Conroy... Lily hỏi.
Cô đi trước vào phòng nhỏ bên cạnh dùng để vắt áo mũ, sẵn sàng giúp Gabriel cởi chiếc áo choàng. Gabriel mĩm cười cung cách xưng hô của Lily, chàng ngước nhìn cô gái duyên dáng. Lily thon nhỏ, đang độ nẩy nở, tóc vàng, nước da ngăm ngăm. Ánh sáng bập bùng nơi lò sưởi tỏa ra làm nước da cô ngăm hơn. Gabriel biết Lily từ hồi cô còn là một cô bé tí xíu hay ngồi dựa vào bậc thang gác gỗ chơi búp bê.
- Vâng, cô Lily, tuyết lại xuống, ít nhất suốt đêm nay. Gabriel ngước nhìn trần nhà rung rinh theo bước chân trên sàn phòng nhảy trên lầu, lắng nghe tiếng đàn piano một lúc rồi quay nhìn Lily đang xếp áo choàng của chàng đặt lên kệ gỗ.
- Cô còn đi học không Lily... Gabriel thân mật hỏi.
- Thưa ông, không. Năm nay tôi đã nghỉ học.
- Gabriel vui vẻ, vậy chúng tôi sắp được ăn cưới của cô với người thanh niên trẻ tuổi đó rồi.
Lily ngoái nhìn Gabriel, trả lời giọng không vui.
- Ðàn ông bây giờ chỉ biết ba hoa để chiếm đoạt thôi, thưa ông.
Gabriel biết mình lỡ lời. Chàng tránh đôi mắt của Lily, cúi xuống dùng chiếc khăn quàng cổ đập mạnh vào đôi giày da còn bám tuyết.
Gabriel còn trẻ, nước da như sạm nắng, lưỡng quyền cao nhô ra thi đua với chiếc trán vồ điểm những vết đỏ không hình dáng. Ðôi mắt sáng như thấu suốt mọi chi tiết chung quanh ẩn dưới đôi kính gọng vàng lóng lánh. Mái tóc đen dày chải lật ra sau, nằm hai bên một đường ngôi ở giữa, uốn cong lên dưới vành mũ.
Phủi đôi giày thật bóng xong, Gabriel đứng lên kéo thẳng chiếc áo gi - lê trên thân hình đẫy đà, xong lấy trong túi một đồng dúi vào tay Lily.
- Cô Lily, tôi có chút ít này, mùa Giáng sinh đến rồi, vừa nói vừa rảo bước đến bậc thang dẫn lên lầu.
- Lily vừa chạy theo Gabriel vừa nói, không, thưa ông, tôi không nhận đâu.
- Gabriel đi như muốn chạy vừa khoác tay ra sau vừa bảo, mùa Giáng sinh, mùa Giáng sinh mà cô Lily.
Thấy Gabriel đã bước lên mấy bậc thang Lily đành nói với theo.
- Cám ơn ông vậy.
Bản đàn khiêu vũ chưa dứt, Gabriel đứng đợi ngoài cửa lắng tai nghe tiếng động nhè nhẹ trên sàn. Gabriel còn áy náy về thái độ của Lily lúc nãy, hai tay sửa áo và nơ cổ để cố quên. Chàng rút trong túi áo gi - lê một mảnh giấy ghi đại ý những gì chàng sẽ phát biểu trong bữa cơm hôm nay. Chàng ghi vài ý của Robert Browning nhưng do dự không biết có nên dùng không, sợ cử tọa không hiểu. Nhắc đến Shakespeare hay Melodies chắc ai cũng biết. Nghe tiếng chân nhảy trên sàn, Gabriel đoán biết đa số khách không thuộc lớp tuổi và giáo dục của ông. Ðem văn thơ nói chuyện với họ là một sự lố bịch và họ có thể nghĩ ông muốn khoe sự hiểu biết của ông. Ông sẽ thất bại với giới trẻ như câu hỏi vô ý tứ vừa rồi với Lily. Ông nghĩ những gì đã soạn sẵn không dùng được.
Vừa lúc đó hai bà dì và vợ ông từ phòng vắt áo của các bà bước ra. Hai dì trộảng tuỗi, ăn mặt đúng cách. Dì Julia cao hơn dì Kate mấy phân, tóc bạc phủ xuống quá vành tai, da mặt trắng, sậm hơn tóc, vết nhăn trông rõ trên khuôn mặt rộng. Dì còn khỏe, lưng thẳng, nhưng đôi mắt không nhanh nhẹn, đôi môi trề làm cho dì có dáng dấp của một phụ nữ không biết mình đang ở đâu và làm gì. Dì Kate tuy không khỏe bằng nhưng sắc sảo hơn. Khuôn mặt còn đầy sức sống dù có những vết nhăn, mái tóc vẫn còn giữ được màu nâu của tuổi trẻ, quấn theo kiểu phụ nữ lớn tuổi.
Hai bà vui mừng hôn Gabriel. Gabriel là cháu cưng của hai bà, con trai của chị Ellen đã qua đời. Bà Ellen làm dâu dòng họ Conroy giàu có ở Port & Docks.
- Gretta nói với dì hôm nay cháu sẽ không dùng xe ngựa về khách sạn phải không, dì Kate hỏi.
- Dạ phải, Gabriel vừa đáp vừa nhìn vợ, nhớ năm trước ngán quá phải không em... Chắc dì còn nhớ Gretta đã bị lạnh như thế nào. Cửa xe kêu lạch cạch suốt đoạn đường, và sau khi qua khỏi Merrion gió đông lùa vào xe lạnh không chịu được. Vui thì có vui, nhưng Gretta sau đo bị cảm cúm.
Dì Kate vừa nghe vừa gật gù.
- Gabriel, nhưng cũng vậy thôi. Cẩn thận là tốt, nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng cẩn thận được. Dì Kate nói.
- Nhưng với Gretta, Gabriel nói, nếu để tùy ý thì trời tuyết cũng vẫn muốn đi bộ thôi.
Gretta cười, tiếp lời Gabriel.
- Dì Kate, đừng để ý những gì ảnh nói. Ảnh rất nhiều chuyện. Ảnh bắt Tom đeo kính mầu lục ban đêm, tập tạ và bắt Eve ăn cháo bắp trộn sữa. Tội nghiệp Eva, thấy cháo đã muốn ói nói gì đến ăn. Chưa hết, nếu dì đoán được ảnh muốn cháu ăn mặc như thế nào. Ảnh bảo cháu mang ủng mỏng bọc ngoài đôi giày. Ảnh nói trời tuyết trên lục địa ai cũng dùng. Mang ủng mỏng bọc giày thì còn gì là đôi chân của phụ nữ. Hôm nay ảnh bắt cháu mang, cháu nhất định không mang. Cứ đà này ảnh sẽ mua cho cháu một bộ đồ thợ lặn để dùng khi trời mưa.
Vừa nói Gretta vừa cưới ngất nhìn chồng đang nhìn nàng dắm đuối từ trang phục đến khuôn mặt, mái tóc. Hai bà dì cũng cười thích thú với lối nói diễu cợt của Gretta.
- Gretta, dì Kate bỗng hỏi, mấy đứa nhỏ ở nhà một mình cháu có lo không...
- Dạ, một đêm thì không sao. Hơn nữa còn có Bessie coi tụi nó.
- Dì hỏi để yên bụng thôi, dì Kate nói. Không gì tốt bằng có một người giúp việc tin cậy. Ở đây dì có Lily. Có điều gần đây không biết vì sao cô ta hơi đổi tính.
Gabriel định hỏi thêm chuyện đó, bỗng thấy dì Kate ngừng nói ngoái cổ xuống cầu thang nhìn Julia đang chạy xuống lầu. Dì hỏi, Julia, Julia em đi đâu vậy. Cái gì đó...
Julia bước lên, không vội vã, trả lời:
- Freddy tới
Vào lúc đó có tiếng vỗ tay vọng ra từ phòng khiêu vũ. Tiếng đàn piano kết thúc bản nhạc vanxơ. Cửa phòng dạ vũ mở, nhiều cặp nam nữ bước ra. Dì Kate kéo Gabriel ra một bên ghé vào tai dặn dò:
- Gabriel, cháu giúp dì xuống tiếp Freddy. Nếu thấy hắn say đừng cho hắn lên, phiền lắm. Dì chắc hắn say.
Gabriel đứng trên bậc thang nghiêng tai vào tay vịn cầu thang để nghe cho rõ. Có tiếng hai người đang nói chuyện với nhau dưới lầu. Nhận ra tiếng cười của Freddy Malins, Gabriel vội vã chạy xuống, đế giày ròn rã trên bậc thang.
- Có Gabriel ở đây dì yên tâm, bà Kate nói với Gretta. Quay sang Julia, Kate nói, cô Daly và cô Power đang khát nước. Cám ơn Daly, cô đàn bản vanxơ hay quá. Cô làm cho buổi dạ vũ thêm phần giá trị.
Một người đàn ông cao lớn da mặt nhăn, ngăm ngăm đen, bộ râu cứng đã ngả màu, từ phòng dạ vũ bước ra với một người phụ nữ, nói với dì Kate.
- Bà Morkan, chúng tôi có thể dùng nước giải khát không...
- Dì Kate nói với Julia, đây là ông Browne và cô Furlong. Em đưa họ và các cô Daly, Power vào phòng giải khát luôn.
- Tôi là người đàn ông của phụ nữ, ông Browne nói, môi mím chặt làm bộ râu dựng lên như bàn chải, cười toe toét làm nổi bật thêm các vết nhăn trên mặt. Bà Morkan, bà có biết tại sao phụ nữ thích tôi không...
Chưa nói hết câu ông Browne thấy dì Kate bỏ đi chỗ khác, ông vội đưa ba người phụ nữ vào phòng giải khát. Giữa phòng có hai bàn hình vuông kê sát nhau. Dì Julia và người quản gia đang trải và vuốt thẳng tấm khăn bàn. Góc phòng có một bàn nhỏ để một chồng đĩa, li, dao, muỗng, nỉa. Trên cây đàn piano sát tường có thịt nguội và thức uống, rượu li - cơ, rượu vang, nước ngọt và bánh. Gần đó hai người trẻ tuổi đứng uống nước ngọt trước một bàn nhỏ khác.