TT - Ngày 24-5, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lương Thanh Nghị cho biết sáng 23-5, 14 ngư dân cùng tàu cá QNg-50003TS bị TQ bắt giữ ngày 16-5 đã về đến đất liền an toàn.
Phía Trung Quốc thả các ngư dân ngày 21-5, sau khi bắt giữ hai tàu cá QNg-50003TS và QNg-55003TS. Như vậy, tàu QNg-55003TS cùng toàn bộ hải sản và ngư cụ của tàu này và của tàu QNg-50003 TS đã bị Trung Quốc tịch thu.
“Việc Trung Quốc cản trở và bắt giữ ngư dân cùng tàu cá VN hoạt động nghề cá hợp pháp, bình thường tại vùng biển thuộc quần đảo Hoàng Sa của VN là vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của VN; VN kiên quyết phản đối và yêu cầu Trung Quốc nhanh chóng trả lại tàu cá QNg-55003TS và toàn bộ tài sản mà Trung Quốc đã thu giữ ngày 16-5, đồng thời chấm dứt các hành động tương tự” - ông Nghị nói.
Với tàu cá QNg-66101TS mà Trung Quốc bắt giữ ngày 4-3, cho đến nay vẫn chưa có tin tức và phía VN tiếp tục yêu cầu Trung Quốc trả lại tàu cá này.
Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 24-5, ông Võ Văn Trác, phó chủ tịch thường trực Hội Nghề cá VN, cho biết tổ chức này đã nhận được tin và rất vui khi 14 ngư dân Quảng Ngãi bị Trung Quốc bắt giữ đã trở về nhà. Tuy nhiên, hội vẫn không đồng tình và phản đối việc Trung Quốc chỉ thả người, nhưng vẫn giữ tàu và ngư cụ của các ngư dân VN.
Theo ông Trác, tổ chức này đã luôn và sẽ chỉ đạo hội nghề cá các địa phương có biện pháp hỗ trợ, giúp đỡ các ngư dân bị Trung Quốc bắt giữ. Đồng thời Hội Nghề cá VN cũng đề nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền có biện pháp can thiệp để đòi lại tàu, tài sản cũng như yêu cầu phía bắt giữ phải bồi thường những thiệt hại của ngư dân.
Phó chủ tịch Hội Nghề cá cũng yêu cầu hội các địa phương, chính quyền các cấp cần tiếp tục tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn, tổ chức cho ngư dân tiếp tục bám biển. Đặc biệt, việc ra khơi đánh bắt xa bờ cần phải đi thành tổ, nhóm với đầy đủ các trang thiết bị liên lạc, không nên đi riêng lẻ một, hai tàu.
Chiều 24-5, ông Lê Viết Chữ - phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi - cho hay tỉnh đang nắm tình hình và tìm hướng xử lý việc tàu cá của ngư dân bị bắt giữ. Thông tin từ UBND huyện Bình Sơn cho biết lãnh đạo huyện đã biết sự việc này vào ngày 22-5 khi Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao gửi văn bản thông báo cho địa phương biết về việc hai tàu cá của ngư dân xã Bình Châu bị cơ quan ngành ngư chính Trung Quốc bắt, thu hết tài sản, ngư cụ và thả về một tàu. Phía Trung Quốc cho rằng ngư dân VN đánh bắt ở vùng biển này là trái phép, vì thế phải tịch thu tài sản và ngư cụ.
Ông Trần Phương (57 tuổi, chủ tàu QNg-55003TS, thôn Châu Thuận Biển, xã Bình Châu hiện đang bị giữ tàu) mệt mỏi nói: “Phiên biển này anh em tôi vừa mất con tàu 450 triệu đồng, cộng thêm giá trị hải sản đánh được 200 triệu đồng và 150 triệu đồng tổn phí nữa”.
Ông kể thêm đây là phiên biển đầu tiên trong năm của tàu ông. Bởi sau tết đến giờ, do xăng dầu lên, Trung Quốc lại làm căng trên biển nên bạn chài không dám lên tàu đi. Đến khi có bạn đi rồi thì tàu bị bắt. “Nợ cũ chưa trả xong, nợ mới lại đến. Biết bao giờ mới trả hết nợ, sắm tàu trở lại để ra khơi” - ông Phương than thở.
Còn thuyền trưởng tàu QNg-50003 TS Võ Minh Quân (42 tuổi) nói tàu đã được thả về nhưng bị thu hết thiết bị, ngư cụ thì lấy gì mà đi biển lại. Còn trang sắm thêm mất cả hàng trăm triệu đồng, không ai cho vay nữa, các ngư dân trên tàu hiện tứ tán khắp nơi, đời sống lâm cảnh túng thiếu.
Gặp chúng tôi, ngư dân Nguyễn Nam (30 tuổi) và ngư dân Nguyễn Chín (42 tuổi) của tàu QNg-50003 TS mới được thả về còn hoang mang kể phiên biển vừa rồi, ngoài việc nhiều tàu Trung Quốc tuần tra liên tục và rộng khắp, họ còn đưa máy bay trực thăng bay lượn cách mặt nước chỉ vài chục mét quanh các tàu VN. Có đêm ngư dân trên tàu QNg-50003 TS chứng kiến có bốn chiếc trực thăng bay lượn trên tàu ngư dân hành nghề lặn ban đêm trên các rạn nổi thuộc quần đảo Hoàng Sa.
Thu tàu, làm kiệt quệ kinh tế ngư dân
Ông Bùi Hồng Vân - hội trưởng Hội Nghề cá xã Bình Châu - cho biết đầu năm đến nay, Bình Châu đã có năm tàu cá bị Trung Quốc bắt giữ, thu tài sản khi ngư dân đánh bắt tại vùng biển Hoàng Sa.
Ông Vân kiến nghị Nhà nước phải tìm mọi cách để cho ngư dân ta an tâm ra khơi chứ nếu tình hình này kéo dài, thiệt hại kinh tế và ảnh hưởng đời sống ngư dân rất lớn. Ông nói thêm nhiều ngư dân phản ảnh phía Trung Quốc đang thay đổi biện pháp để ngăn cản tàu ngư dân Quảng Ngãi đánh bắt ở vùng biển này. Trung Quốc thu giữ tàu, trang thiết bị, ngư cụ nhằm làm cho ngư dân lo sợ, kiệt quệ về kinh tế, không còn tiền đầu tư thì sẽ không còn tàu thuyền, ngư cụ, thiết bị để ra Hoàng Sa đánh bắt.
Ngoài tàu QNg-55003TS hiện đang bị thu giữ, trước đó tàu cá QNg-66101TS của chủ tàu Lê Vinh (xã An Vĩnh, đảo Lý Sơn) bị phía Trung Quốc bắt giữ đầu tháng 3 vẫn chưa được trao trả.
Phía Trung Quốc thả các ngư dân ngày 21-5, sau khi bắt giữ hai tàu cá QNg-50003TS và QNg-55003TS. Như vậy, tàu QNg-55003TS cùng toàn bộ hải sản và ngư cụ của tàu này và của tàu QNg-50003 TS đã bị Trung Quốc tịch thu.
“Việc Trung Quốc cản trở và bắt giữ ngư dân cùng tàu cá VN hoạt động nghề cá hợp pháp, bình thường tại vùng biển thuộc quần đảo Hoàng Sa của VN là vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của VN; VN kiên quyết phản đối và yêu cầu Trung Quốc nhanh chóng trả lại tàu cá QNg-55003TS và toàn bộ tài sản mà Trung Quốc đã thu giữ ngày 16-5, đồng thời chấm dứt các hành động tương tự” - ông Nghị nói.
Với tàu cá QNg-66101TS mà Trung Quốc bắt giữ ngày 4-3, cho đến nay vẫn chưa có tin tức và phía VN tiếp tục yêu cầu Trung Quốc trả lại tàu cá này.
Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 24-5, ông Võ Văn Trác, phó chủ tịch thường trực Hội Nghề cá VN, cho biết tổ chức này đã nhận được tin và rất vui khi 14 ngư dân Quảng Ngãi bị Trung Quốc bắt giữ đã trở về nhà. Tuy nhiên, hội vẫn không đồng tình và phản đối việc Trung Quốc chỉ thả người, nhưng vẫn giữ tàu và ngư cụ của các ngư dân VN.
Theo ông Trác, tổ chức này đã luôn và sẽ chỉ đạo hội nghề cá các địa phương có biện pháp hỗ trợ, giúp đỡ các ngư dân bị Trung Quốc bắt giữ. Đồng thời Hội Nghề cá VN cũng đề nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền có biện pháp can thiệp để đòi lại tàu, tài sản cũng như yêu cầu phía bắt giữ phải bồi thường những thiệt hại của ngư dân.
Phó chủ tịch Hội Nghề cá cũng yêu cầu hội các địa phương, chính quyền các cấp cần tiếp tục tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn, tổ chức cho ngư dân tiếp tục bám biển. Đặc biệt, việc ra khơi đánh bắt xa bờ cần phải đi thành tổ, nhóm với đầy đủ các trang thiết bị liên lạc, không nên đi riêng lẻ một, hai tàu.
Chiều 24-5, ông Lê Viết Chữ - phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi - cho hay tỉnh đang nắm tình hình và tìm hướng xử lý việc tàu cá của ngư dân bị bắt giữ. Thông tin từ UBND huyện Bình Sơn cho biết lãnh đạo huyện đã biết sự việc này vào ngày 22-5 khi Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao gửi văn bản thông báo cho địa phương biết về việc hai tàu cá của ngư dân xã Bình Châu bị cơ quan ngành ngư chính Trung Quốc bắt, thu hết tài sản, ngư cụ và thả về một tàu. Phía Trung Quốc cho rằng ngư dân VN đánh bắt ở vùng biển này là trái phép, vì thế phải tịch thu tài sản và ngư cụ.
Ông Trần Phương (57 tuổi, chủ tàu QNg-55003TS, thôn Châu Thuận Biển, xã Bình Châu hiện đang bị giữ tàu) mệt mỏi nói: “Phiên biển này anh em tôi vừa mất con tàu 450 triệu đồng, cộng thêm giá trị hải sản đánh được 200 triệu đồng và 150 triệu đồng tổn phí nữa”.
Ông kể thêm đây là phiên biển đầu tiên trong năm của tàu ông. Bởi sau tết đến giờ, do xăng dầu lên, Trung Quốc lại làm căng trên biển nên bạn chài không dám lên tàu đi. Đến khi có bạn đi rồi thì tàu bị bắt. “Nợ cũ chưa trả xong, nợ mới lại đến. Biết bao giờ mới trả hết nợ, sắm tàu trở lại để ra khơi” - ông Phương than thở.
Còn thuyền trưởng tàu QNg-50003 TS Võ Minh Quân (42 tuổi) nói tàu đã được thả về nhưng bị thu hết thiết bị, ngư cụ thì lấy gì mà đi biển lại. Còn trang sắm thêm mất cả hàng trăm triệu đồng, không ai cho vay nữa, các ngư dân trên tàu hiện tứ tán khắp nơi, đời sống lâm cảnh túng thiếu.
Gặp chúng tôi, ngư dân Nguyễn Nam (30 tuổi) và ngư dân Nguyễn Chín (42 tuổi) của tàu QNg-50003 TS mới được thả về còn hoang mang kể phiên biển vừa rồi, ngoài việc nhiều tàu Trung Quốc tuần tra liên tục và rộng khắp, họ còn đưa máy bay trực thăng bay lượn cách mặt nước chỉ vài chục mét quanh các tàu VN. Có đêm ngư dân trên tàu QNg-50003 TS chứng kiến có bốn chiếc trực thăng bay lượn trên tàu ngư dân hành nghề lặn ban đêm trên các rạn nổi thuộc quần đảo Hoàng Sa.
Thu tàu, làm kiệt quệ kinh tế ngư dân
Ông Bùi Hồng Vân - hội trưởng Hội Nghề cá xã Bình Châu - cho biết đầu năm đến nay, Bình Châu đã có năm tàu cá bị Trung Quốc bắt giữ, thu tài sản khi ngư dân đánh bắt tại vùng biển Hoàng Sa.
Ông Vân kiến nghị Nhà nước phải tìm mọi cách để cho ngư dân ta an tâm ra khơi chứ nếu tình hình này kéo dài, thiệt hại kinh tế và ảnh hưởng đời sống ngư dân rất lớn. Ông nói thêm nhiều ngư dân phản ảnh phía Trung Quốc đang thay đổi biện pháp để ngăn cản tàu ngư dân Quảng Ngãi đánh bắt ở vùng biển này. Trung Quốc thu giữ tàu, trang thiết bị, ngư cụ nhằm làm cho ngư dân lo sợ, kiệt quệ về kinh tế, không còn tiền đầu tư thì sẽ không còn tàu thuyền, ngư cụ, thiết bị để ra Hoàng Sa đánh bắt.
Ngoài tàu QNg-55003TS hiện đang bị thu giữ, trước đó tàu cá QNg-66101TS của chủ tàu Lê Vinh (xã An Vĩnh, đảo Lý Sơn) bị phía Trung Quốc bắt giữ đầu tháng 3 vẫn chưa được trao trả.